Jak już powiedziano, charakterystyczną cechą hipnozy jest gwałtowny wzrost czuwania w funkcjonalnie pojmowanej części mózgu, z jednocześnie towarzyszącą zmniejszoną czujnością w innych jego częściach. Niestety, nie jesteśmy w stanie wyjaśnić, czym rzeczywiście jest “czujność" – tak jak nikt nie wyjaśni, czym jest świadomość. Bez wątpienia znajduje się ona w ścisłym związku z przemianą materii i funkcją komórek nerwowych.
Jeśli jednak do naszego opisu aktywności mózgu przyjmiemy pojęcie “płaszczyzna czujności", o wiele łatwiej zrozumiemy charakterystyczne cechy hipnozy i procesy mózgu. Dlatego zapamiętajmy, że stan funkcji każdego z elementów mózgu może być scharakteryzowany przez określony stopień czujności (możemy sądzić, że jego wielkość odgrywa podobną rolę jak potencjał w elektryczności).
Somatyczne tło myśli tworzą (wiemy to dzięki obszernym badaniom psychofizjologicznym) łańcuchy procesów nerwowych w mózgu. Bazują one na skomplikowanych elektrochemicznych reakcjach sieci komórek nerwowych. Wiedza o tej reakcji jest (z powodu jej ogromnego skomplikowania) jeszcze mocno ograniczona. Nikt naprawdę nie wie, co powoduje te reakcje towarzyszące świadomemu zdarzeniu. Proces zmiany treści świadomości (myślenie) powinniśmy zrozumieć jako wynik następujących po sobie reakcji łańcuchowych.
Stawiamy dwie hipotezy:
1. Przyjmujemy jako dane, że każda część mózgu pracuje na określonej płaszczyźnie czujności. Ta płaszczyzna czujności zależy oczywiście od rodzaju elektrochemicznych procesów w mózgu w każdym danym momencie i może się przemienić bardzo szybko w inną.
2.Możemy następnie przyjąć, że istnieje krytyczna płaszczyzna czujności na przejściu treści zdarzenia z nieświadomości do świadomości (próg świadomości) – jeśli pracuje dana część mózgu powyżej progu świadomości, procesy nerwowe odbieramy świadomie; w innym wypadku pozostają one w płaszczyźnie podświadomości.
Ten schematyczny obraz aktywności mózgu możemy pokazać tak:
1. Normalny stan czuwania.
Część mózgu funkcjonuje w danym czasie powyżej progu świadomości; odpowiada to jakiejś myśli (ruch fal na powierzchni wody jest dobrym porównaniem dla zmieniających się myśli).
2. Sen.
Aktywność, która znajduje się nieco ponad progiem świadomości symbolizuje sen.
3. Hipnoza.
Stan, w którym większa część mózgu jest mocno wyhamowana, a pozostała część (która odpowiada raportowi z hipnotyzerem) czuwa. Gdy przesuniemy czujność na inną część mózgu, zasugerujemy pewien obraz (zahipnotyzowana osoba widzi np. nie istniejący kwiat). Głębokość hipnozy określana jest wysokością kulminacyjną. Obniżenie płaszczyzny czujności w innej jednostce funkcji odpowiada negatywnej sugestii (tak jak sugerowany brak wrażliwości na ból). Porównując te schematy można zauważyć, że sen, stan hipnozy i stan czuwania wcale się diametralnie nie różnią, a raczej są ze sobą spokrewnione. Nie ma wyraźnej linii podziału między nimi i mogą na siebie nawzajem nachodzić w ciągłej serii stanów pośrednich. Powtórzmy, że głębokość hipnozy zależy od różnicy płaszczyzn między pobudzonymi i zahamowanymi częściami. Na podstawie tego można wyciągnąć wniosek, że stan hipnozy można w zasadzie sprowadzić do dwóch rodzajów:
1. Przez zahamowanie większej części mózgu i utrzymanie w stanie czujności innej części (raport).
To się zdarza, jak już wyjaśniono, podczas normalnej klinicznej metody hipnozy.
2. Proces odwrotny uzyskuje się przez stymulowanie czujności innej części mózgu. Jako przykład tego procesu możemy podać rytualne zaklęcia w prymitywnej magii, pobudzenie silnych uczuć (strach, obawę, bojaźliwe oczekiwanie), które każdą aktywność umysłową koncentrują na dominującym uczuciu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz