Nadejdzie czas , kiedy choroba jako efekt opacznych myśli będzie hańbą

Oldi Tube

sobota, 30 maja 2009

Układ neuropeptydowy jako mediator hipnoterapii


Opis komunikacji między psychiką a ciałem za pośrednictwem układu neuropeptydowego (szczególnie jeśli porówna się ją z komunikacją poprzez centralny i obwodowy układ nerwowy) wskazuje, że neuropeptydy mogą stanowić istotny czynnik tworzący neuropsychofizjologiczną podstawę naszej teorii hipnoterapii, którą oparliśmy na pojęciu zapamiętywania i uczenia się zależnego od stanu. Jest to całkowicie nowa koncepcja uzdrawiania hipnoterapeutycznego, która nie mogła powstać, zanim nie wprowadzono, zupełnie niedawno, pojęcia układu neuropeptydowego. Dlatego właśnie zamierzam krótko omówić pewne dane przemawiające za tym poglądem. Wymagają one jednak dalszych rzetelnych badań eksperymentalnych. Dane te związane są z różnymi czynnikami (takimi jak: rozmieszczenie, synchronizacja, jakość archaiczna, relacje świadome-nieświadome oraz plastyczność), które – jak się wydaje – są wspólne dla układu neuropeptydowego i zjawiska hipnozy.
Powszechne rozmieszczenie przekaźników neuropeptydowych oraz ich receptorów może wyjaśnić występowanie idiosynkratycznych wzorców doznań hipnotycznych, które są raczej konsekwencją psychicznego obrazu ciała niż efektem istnienia klasycznych kanałów CUN. Neuropeptydy są przenoszone przez wszystkie płyny ciała (krew, limfę, płyn mózgowo-rdzeniowy itd.), a także pomiędzy neuronami. Dlatego właśnie układ neuropeptydowy nie zamyka się w tradycyjnych obwodach neuronowych CUN. Obecnie można już wyjaśnić odwieczną zagadkę, którą dla hipnoterapeutów był fakt, że znieczulenie za pomocą metod psychosomatycznych lub hipnotycznych nie przebiega zgodnie z klasycznymi szlakami neuronów CUN unerwiających poszczególne dermatomy (segmentalne obszary skóry). Możliwe, że układ neuropeptydowy pośredniczy w reakcjach hipnotycznych dzięki psychicznemu obrazowi ciała, a zachodzi to poprzez układ limbiczno-podwzgórzowy. Okazuje się, że wiele efektów psychosomatycznych, które w desperacki sposób przypisywano po prostu wyobraźni i dlatego uznawano za “nierealne", może mieć biologiczne podstawy.
Ustalenie, w jaki sposób działają receptory, wymaga jednak jeszcze wielu badań. Stanowią one niezwykle zmienny system, którego wzorce reagowania mogą się zmieniać, ponieważ są funkcją doświadczeń życiowych zakodowanych w postaci zależnych od stanu wspomnień, wyników uczenia się, wrażeń, spostrzeżeń, nastrojów oraz aktywności psychicznej (Bloom, Lazerson i Hofstadter, Cordes).
Innym aspektem doznań hipnotycznych, który można wyjaśnić za pomocą różnych modus operandi CUN i układu neuropeptydowego, są relacje czasowe. Czas reakcji CUN jest bardzo krótki – dla większości zachowań wynosi zaledwie ułamek sekundy. Układ neuropeptydowy potrzebuje kilku minut lub nawet godzin, by zareagować (Rosenblatt). Taka sama prawidłowość obowiązuje, jeśli chodzi o pełne doznawanie przeżyć hipnotycznych. Erickson napisał, że w przeciwieństwie do symulowanych efektów hipnozy, które – z pomocą świadomie stosowanego aktorstwa – mogą się pojawić natychmiast, wywołanie zmian psychoneurofizjologicznych wymaga sporo czasu (zwykle 10-20 minut, ale bywa, że i kilku godzin).
Wielu doświadczonych klinicystów wypowiadało się na temat wstecznej, archaicznej czy też atawistycznej natury reaktywności hipnotycznej (Gili i Brenman, Meares, Shor). Zajmujący się ewolucyjnymi początkami układu neuropeptydowego Roth i jego koledzy przedstawili dowody na to, że jest on starszy od układów: centralnego, autonomicznego i hormonalnego oraz że jest on sposobem komunikacji występującym u jednokomórkowców, roślin oraz niższych zwierząt. Ze względu na to, że natura ma skłonność do utrwalania swych systemów (Bockman i Kirby), możemy zrozumieć, dlaczego neuropeptydy tworzą układ bardziej rozległy i głębszy niż CUN.
Tak więc powolny, lecz bardziej rozległy, plastyczny i nieświadomy sposób działania neuropeptydów w komunikacji między psychiką a ciałem lepiej pasuje do tego, co dzieje się w czasie hipnozy niż szybsze, wyspecjalizowane i tworzone w świadomy sposób procesy centralnego i peryferycznego układu nerwowego. Używając analogii komputerowej można powiedzieć, że peryferyczne nerwy CUN są przewodami “twardo rozmieszczonymi" w z góry zaprogramowanych, ustalonych układach bodźców i reakcji (tak jakby stanowiły one sprzęt komputerowy – Hardware). Układ neuropeptydowy jest z kolei podobny do oprogramowania – software – zawierającego plastyczne, łatwo się zmieniające układy informacji. Receptory i bardzo zindywidualizowane reakcje układu neuropeptydowego mogą się łatwo zmieniać, są one bowiem funkcją doświadczeń życiowych, wspomnień i rezultatów uczenia się.
Neuropeptydy są zatem nie dostrzeganą wcześniej formą transdukcji informacji między psychiką a ciałem; formą, która może stanowić punkt wyjścia wielu reakcji hipnoterapeutycznych i psychospołecznych, a także efektu placebo. Patrząc na to zagadnienie z szerszej perspektywy można uznać, że układ neuropeptydowy stanowi psychobiologiczną podstawę ludowych, szamanistycznych i duchowych form uzdrawiania (mają one wiele cech wspólnych z uzdrawianiem za pomocą hipnozy), które obecnie znowu stają się modne, tym razem pod szyldem medycyny holistycznej.

Spirala hipnotyczna