Są ludzie, którzy uważają, że najwyższą formą aktywności mentalnej jest rozumowanie albo tak zwane myślenie racjonalne. Rozumowanie zajmuje się wyjaśnianiem i logicznym tłumaczeniem zachodzących zjawisk, a stwierdzenie „myślenie racjonalne" odnosi się po prostu do rozumowania. Aby móc rozumować logicznie, należy najpierw uczynić jakieś założenie. Oznacza to, że trzeba stworzyć (wyobrazić sobie) jakąś opinię na jakiś temat i powiedzieć, że to prawda. Doprowadza to do powstania przekonania. Można też pożyczyć czyjąś opinię i uznać, że jest ona prawdziwa, co również doprowadza do zaakceptowania takiego twierdzenia jako własnego przekonania. Z chwilą, kiedy przestajesz kwestionować dane wierzenie, staje się ono faktem.
Na świecie jest relatywnie bardzo mało realnych faktów, które nie są jakąś formą interpretacji doświadczenia. Grawitacja jest faktem, ale wyjaśnienia grawitacji są już tylko opiniami. Ból jest faktem, ale wyjaśnienia, co może być jego przyczyną, to tylko opinie. Choroba jest faktem, ale jej przyczyny i metody leczenia wywodzą się już z wymiaru przekonań, które są niczym innym jak niekwestionowanymi opiniami. A nawet fakty same w sobie są podstawą istnienia przekonań. Nie ma ani jednego faktu, co do którego każdy zapytany zgodziłby się bez zastrzeżeń. I to jest fakt.
Kiedy umysł przyjmuje jakąś opinię i postanawia jej nie kwestionować, ciało zapamiętuje to jako regułę zarządzającą danym zachowaniem. Jeśli twoja matka powiedziała ci, że przeziębisz się, kiedy zamoczysz stopy w butach, a ty zaakceptowałeś to jako fakt, twoje ciało zapamięta to i upewni się, żeby wytworzyć symptomy zaziębienia za każdym razem, kiedy zmoczysz stopy w butach. Jeśli zadecydujesz, że zamoczenie stóp w określonym typie butów (na przykład w sandałach) nie powoduje zaziębienia i nie będziesz tego kwestionował, wtedy twoje ciało uaktualni regułę i nosząc sandały, będziesz się mógł bezpiecznie pluskać we wszystkich kałużach. Przekonania tworzone przez umysł mogą nawet przeważyć informacje pochodzące z pamięci genetycznej, co jest przyczyną tak zwanych cudownych wyzdrowień.
Wracając do rozumowania. Kiedy już umysł zaakceptuje jakieś założenie, uwielbia wyciągać z niego logiczne wnioski. Oczywiście wnioski takie odpowiadają początkowemu założeniu. Dobrym przykładem jest bardzo ostatnio popularna teoria Wielkiego Wybuchu, która ma wyjaśniać pochodzenie wszechświata. Założenie jest takie, że wszechświat powstał w wyniku wybuchu, co jest dosyć wielkim założeniem, bo nikogo przy tym nie było. Naukowcy i dziennikarze często mówią o tym jako o bezspornym fakcie i wyciągają z tego wiele różnych wyobrażonych konkluzji.
Jeśli masz poczucie humoru, to możesz uznać za bardzo zabawne obserwowanie świata nauki w chwili, kiedy jakieś zaobserwowane zjawisko nie pasuje do faktów. Najpierw pojawia się próba zinterpretowania fenomenu, tak żeby pasował do faktów. Jeśli nie da się tego zrobić, kolejna próba ma na celu zmienienie istniejących faktów o maleńką odrobinkę, tak, aby dany fenomen do nich pasował. Jeśli i to zawiedzie, po prostu ignoruje się fenomen. Przykładem tego jest założenie, że raka można leczyć wyłącznie dzięki chirurgii, naświetlaniu i chemioterapii, pomimo ogromnej ilości dowodów, że wcale nie są to jedyne metody. Niektórzy lekarze przyjmują to do wiadomości i starają się znaleźć jakiś ukryty mechanizm, który sprawia, że modlitwy i afirmacje są równie skuteczne w leczeniu tej choroby. Inni rozszerzają swoje podstawowe założenie tak, aby mogło zawierać efekt placebo. A jeszcze inni twierdzą, że wszelkie przypadki uleczenia raka innymi metodami są spowodowane przez fałszywą diagnozę wstępną.
Rozumowanie zawiera w sobie użycie dedukcji, która jest sztuką wyciągania szczególnych wniosków z jakiegoś założenia (jeśli wirus grypy wywołuje grypę, to wystawienie się na jego działanie spowoduje, że się nią zarazisz). Zawiera w sobie również użycie indukcji, która jest sztuką czynienia założeń, na podstawie obserwowania jakiegoś wydarzenia (masz grypę, więc musiałeś mieć kontakt z wirusem, który ją powoduje). Obie te drogi służą ludziom do nadawania życiu i wydarzeniom sensu, ponieważ bezsensowność jest bardzo bolesna. Rozumowanie jest bardzo wartościową umiejętnością, szczególnie, jeśli rozważnie wybierasz swoje założenia. Dobrze zaprezentowana logika jest dla umysłu wielkim autorytetem. Absurdalne założenie, przybrane dobrze skonstruowaną logiką, może zostać ogólnie zaakceptowane i przez bardzo długi czas nikt się nawet w tym nie zorientuje.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz