W miarę jak zbliżamy się do lokalnych systemów kontrolnych, decydujących o ilości krwi, która przez letniczki i naczynia włosowate dotrze do pojedynczych komórek
w tkankach, nasza wiedza na temat możliwości psychicznej modulacji zmniejsza się. Wspomniałem już, że letniczki są unerwiane bezpośrednio przez układ sympatyczny oraz pośrednio za pomocą adrenaliny i noradrenaliny, uwalnianych do krwi przez rdzeń nadnerczy. Tętniczki podlegają modulacji psychicznej, w której pośredniczy
oś podwzgórzowo-autonomiczna, podczas gdy regulacja naczyń włosowatych dokonuje się za pośrednictwem lokalnego zapotrzebowania na tlen i składniki odżywcze, które występuje w tkankach. Mechanizm owej kontroli znajduje się w niewielkim mięśniu – zwieraczu przedwłośniczkowym, który otacza początek włośniczki.
Na temat regulacji pracy zwieraczy przedwłośniczkowych powstały dwie teorie: rozszerzania naczyń oraz zapotrzebowania na tlen (Guyon). Teoria rozszerzania naczyń mówi, że im szybsze jest tempo metabolizmu, tym więcej wydziela się substancji rozszerzających naczynia (takich jak dwutlenek węgla, kwas mlekowy czy adenozynofosforan), które powodują rozwarcie zwieraczy przedwłośniczkowych, metarterioli i letniczek. Szczególnie istotna na tym poziomie jest rola adenozyny, substancji uwalnianej przez komórki mięśnia sercowego wtedy, gdy wieńcowy przepływ krwi jest za mały; niewystarczająca ilość uwalnianej adenozyny może się wiązać z występowaniem zaburzeń kardiologicznych. Fundamentalną rolę, odgrywa adenozynotrójfosforan (ATP), który w komórkach stanowi drugi system przekaźnikowy,
dokonujący transdukcji informacji otrzymanej za pośrednictwem osi korowo-limbiczno-podwzgórzowo-autonomicznej.
Teoria zapotrzebowania na tlen znana jest również pod nazwą teorii zapotrzebowania na składniki odżywcze. Według tej koncepcji regulacja przepływu krwi zachodzi w zwieraczach przedwłośniczkowych, które znajdują się w ciągłym ruchu. Ruch len polega na zmianie średnicy otworów, a wielkość ta jest w przybliżeniu proporcjonalna do
metabolicznych potrzeb tkanek. Nie znam koncepcji mówiących o istnieniu na tym poziomie jakiejkolwiek modulacji psychicznej, można jednak przypuszczać, że za pośrednictwem jakichś nie znanych jeszcze procesów mogłyby tu działać ośrodki głodu i pragnienia, które znajdują się w podwzgórzu.
Olness i Conroy przeprowadzili niedawno pionierskie badania nad dowolną oraz zachodzącą w hipnozie kontrolą dotlenienia tkanek. Odkryli, że dzieci nauczone autohipnozy były w stanie doprowadzić do zwiększenia ilości tlenu w swych tkankach (pomiary prowadzono bez przerwy za pomocą systemu monitorowania przez skórę Novamatrix). Jedno dziecko samodzielnie doprowadziło też do zmniejszenia poziomu tlenu. Choć autorzy badań nie zajmowali się biorącymi w tym udział mechanizmami psychofizjologicznymi, opracowanie swe zakończyli wnioskiem, że praca ich stanowi udokumentowanie dowolnej kontroli nad tym właśnie przejawem funkcjonowania autonomicznego układu nerwowego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz